Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2015 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Anatol Ławrynowicz
Protokolant:	Radosław Niewiński

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2015 roku w Bielsku Podlaskim

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko J. M.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

1.  Powództwo oddala

2.  Zasądza od A. K. na rzecz J. M. 197 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

3.  Nakazuje pobrać od A. K. na rzecz Skarbu Państwa 78,18 złotych tytułem wydatków.

I C 2011/14

UZASADNIENIE

A. K.po ostatecznym sprecyzowaniu pozwu wnosił o zobowiązanie pozwanego J. M.do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności samochodu osobowego marki F. (...)rocznik (...)o numerze rejestracyjnym (...)i obciążenie pozwanego kosztami procesu. Powód wskazywał w uzasadnieniu pozwu iż odwołał darowiznę uczynioną pozwanemu w postaci wspomnianego auta wobec rażącej niewdzięczności obdarowanego.

Pozwany J. M. wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego. W odpowiedzi na pozew zaprzeczył twierdzeniom powoda jakoby wykazał rażącą niewdzięczność w stosunku do darczyńcy.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje:

A. K., obywatel Republiki B., mający prawo stałego pobytu w Republice C.w roku 2014 podjął na terenie P.działalność gospodarczą w zakresie naprawy samochodów i handlu częściami pozyskanymi w rozbiórki używanych aut. Nic nie wskazuje na rejestrowaną działalność gospodarcza powoda i w sferze kontroli władz podatkowych. Powód jak sam przyznał wydzierżawił plac na terenie wsi K., miał podjąć remont budynków by następnie sprowadzać auta z terenu N., rozbierać je na części i poprzez Internet handlować nimi. By móc zrealizować wyznaczone cele potrzebował samochodu, rejestrowanego na terenie Unii Europejskiej, którym mógłby swobodnie przemieszczać się po jej terenie. Sprowadzony przez powoda z N.samochód osobowy marki F. (...)rocznik (...), o numerze (...)o wartości 250 Euro dnia 15 marca 2014 roku został darowany na rzecz J. M., w ślad za tym doszło do wydania samochodu i do jego rejestracji w P.. W tym czasie powód nawiązał dobre stosunki z pozwanym za pośrednictwem znajomej O., strony deklarowały sobie wzajemną pomoc świadcząc różne usługi. Powód obiecał pozwanemu zatrudnienie na terenie C., zaś pozwany wspomagał powoda w związku z jego niedomaganiem na zdrowiu, użyczał samochodu, którego stal się właścicielem i gościł go w swoim lokalu w H., zgodził się przechować (...). Po zawarciu umowy darowizny powód wspólnie z pozwanym wyjechali do C., gdzie J. M.miał podjąć prace w firmie należącej do powoda zajmującej się naprawą i utylizacją starych aut. Nie jest znany status tej firmy ani dokładny profil działalności prowadzonej przez powoda na terenie C.. Faktem jest że strony będąc tam pokłóciły się, a pozwany wrócił do kraju własnym samochodem marki F. (...). Powód tłumaczył przyczyny nieporozumienia z pozwanym jego zaniedbaniami w pracy, podejrzewał też J. M.i jego znajoma na polecenie polskiej policji inwigilują go na terenie C.( nielegalnie go nagrywają). Z kolei pozwany skarżył się że pracuje na czarno, nie jest ubezpieczony, nie otrzymuje wynagrodzenia, dowiedział się o bliżej nieokreślonych przewinieniach powoda w przeszłości. Od tego czasu powód domagał się od pozwanego wydania samochodu, wszczął postępowanie sądowe ( sygn akt I (...)ale ostatecznie cofnął pozew o wydanie rzeczy i zrzekł się roszczenia. Prowadzone przez Prokuraturę Rejonową w H.dochodzenie w związku z doniesieniem powoda przywłaszczenia powierzonego mienia w postaci samochodu marki A.o numerze rejestracyjnym (...)ze znajdującym się wewnątrz narzędziami zostało umorzone wobec stwierdzenia że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego ( Ds (...)).

Powód i pozwany poróżnili się na tle bliżej nieokreślonych rozliczeń z tytułu garażowania i przechowania na posesji pozwanego aut sprowadzanych przez powoda. A. K. zarzucił pozwanemu zabór w celu przywłaszczenia 5000 Euro, 2000 koron czeskich i 320 złotych. Zarzuty te nie znalazły dotychczas żadnego potwierdzenia.

Powyższe ustalenia mają potwierdzenie w następujących dowodach: w dokumentach k 10 ( oświadczenie o odwołaniu darowizny z dnia 8 października 2014 roku), k 31 ( informacja z KPP w H.), k 34( kopia umowy darowizny), k 65 -71 ( kopia umowy darowizny, dowód rejestracyjny pojazdu, dowody ubezpieczenia samochodu F. (...), dowód zapłaty podatku akcyzowego), k 103 ( oświadczenie A. G.o sprzedaży samochodu w N.marki F. (...)na rzecz powoda),w aktach sprawy I C (...)Sądu Rejonowego w B.i Ds (...)Prokuratury Rejonowej w H.), w wyjaśnieniach powoda ( k 106).

Sąd udzielał pouczeń powodowi za pośrednictwem tłumacza przysięgłego odnośnie jego praw procesowych ( k 74-75) i na rozprawie dnia 3 lutego 2015 roku po sprecyzowaniu powództwa zakreślił stronom termin 14 dniowy do zgłaszania wszelkich wniosków dowodowych. Powód nie wykazał inicjatywy dowodowej w zakresie obliczonym na wykazanie okoliczności mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie ( art 227 kpc).

Zgodnie z art. 898. § kc darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu ( § 2)

Rażąca niewdzięczność obdarowanego wobec darczyńcy upoważnia go do odwołania umowy darowizny. Prawo to przysługuje obdarowanemu zarówno w odniesieniu do umów wykonanych, jak i niewykonanych. Zauważyć trzeba, że tylko zachowanie obdarowanego noszące znamiona opisane w przepisie doprowadza do wzruszenia stosunku prawnego. Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności jest określane mianem swoistej „kary cywilnej", stanowiąc przejaw najszerzej pojętej odpowiedzialności za własne działanie. Uprawnienie darczyńcy ma charakter prawnokształtujący, a oświadczenie o odwołaniu stosownie do treści art. 900 k.c. powinno być złożone na piśmie ad probationem. Jako takie nie może być odwołane, chyba że za zgodą obdarowanego. Uprawnienie do odwołania darowizny jest uzależnione od dopuszczenia się rażącej niewdzięczności obdarowanego wobec darczyńcy. Zachowanie obdarowanego musi dotykać zasadniczo bezpośrednio darczyńcy. Cechy rażącej niewdzięczności mogą mieć także inne zachowania wysoce nieprzyjazne, kierowane do osoby bliskiej darczyńcy, z tym jednak zastrzeżeniem, że obdarowany, kierując swoje zachowanie wobec osoby bliskiej, zamierza oddziaływać bezpośrednio na darczyńcę (wyrok SN z dnia 26 lipca 2000 r., I CKN 919/98). Sama niewdzięczność wobec osoby bliskiej wobec darczyńcy, bez związku z jego osobą, nie uprawnia do czynności, o których w przepisie mowa.

Przepis nie rozstrzyga, co kryje się pod pojęciem „rażąca niewdzięczność", uzasadniająca odwołanie darowizny. Ustawa posługuje się w tej sytuacji typowym zwrotem niedookreślonym, pozostawiając sądowi ustalenie, czy konkretne zachowania mieszczą się w pojęciu rażącej niewdzięczności, przez pryzmat zwłaszcza norm moralnych oraz celów, jakie realizuje umowa darowizny. O tym, czy zachodzi sytuacja określana takim mianem, zawsze decydują okoliczności konkretnej sprawy. Pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpada tylko takie zachowanie obdarowanego, polegające na działaniu lub zaniechaniu (nieczynieniu) skierowanym bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, które, oceniając rzecz rozsądnie, musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę. Wchodzi tutaj w grę przede wszystkim popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo przeciwko majątkowi darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych, w tym również rodzinnych, łączących go z darczyńcą, oraz obowiązku wdzięczności (wyrok SN z dnia 7 maja 2003 r., IV CKN 115/01,; wyrok SN z dnia 15 czerwca 2010 r., II CSK 68/10, wyrok SN z dnia 6 grudnia 2012 r., IV CSK 172/12, 4, w którym sąd uznał, że: „1. Popełnienie przestępstwa wobec darczyńcy nie stanowi wystarczającej przesłanki odwołania darowizny, o której mowa w art. 898 § 1 k.c., zwłaszcza w sytuacji, gdy sąd karny, orzekając o popełnieniu przez obdarowaną przestępstwa, stwierdził nieznaczny stopień jej winy i społecznej szkodliwości czynu, w konsekwencji czego postępowanie karne warunkowo umorzył. Rażącą niewdzięczność musi cechować znaczne nasilenie złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy szkody majątkowej. Czynami o rażącej niewdzięczności są: odmówienie pomocy w chorobie, odmowa pomocy osobom starszym, rozpowszechnianie uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicia czy ciężkie znieważenia (B. Burian, Odwołanie darowizny jako sankcja rażącej niewdzięczności (w:) Prace cywilistyczne, Prace Cywilistyczne, pod red. E. Gniewka (tom poświęcony pamięci Profesor Janiny Dąbrowy), Wrocław 1994, wyrok SN z dnia 17 listopada 2011 r., IV CSK 113/11,).

Odnosząc stan faktyczny sprawy do cytowanych wyżej uregulowań prawnych, orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz głosów komentatorów prawa nie sposób działań pozwanego kwalifikować w kategoriach rażącej niewdzięczności albowiem brak na to dowodów. Twierdzenia powoda o przywłaszczeniu przez pozwanego jego mienia, pieniędzy, komentarze zachowań pozwanego w rodzaju ,, podłość,, ( k 76) , że ,, pozwany popełnił przestępstwo na moją szkodę „ ( k 76 akt I C (...)) nie zostały potwierdzone w świetle dowodów. W toku postępowania w sprawie I (...)powód sam przyznał iż do pewnego momentu pozwany pomagał mu w dojazdach i w porozumiewaniu się , leczył go w kraju na obustronne zapalenie płuc „ z pomocą O. C.znajomej pozwanego. W świetle dokumentów z akt sprawy (...)Prokuratury Rejonowej w H.jednoznacznie wynika iż pozwany nie usiłował przywłaszczyć samochód marki A., który był przechowywany na jego posesji na prośbę powoda i gdy garażowanie się przedłużało w czasie usunął je ze swojej posesji, wydal klucze.

Zdaniem Sądu Rejonowego analiza zgromadzonego materiału dowodowego nie daje podstaw do uznania, że obiektywnie powód został znieważony, odmówiono jemu słusznych praw. Skoro powód w ramach swobody umów swoimi działaniami wyposażył pozwanego w pełnię praw do rzeczy to musiał się liczyć z tym że nabywca prawa własności będzie mógł realizować to prawo zgodnie z treścią art 140 kc. Wygląda na to że powód chciałaby w sposób trwały ograniczyć prawa pozwanego a brak jego zgody na zwrotne przeniesienie własności intepretuje jako przejaw rażącej niewdzięczności. Zatrąca to o pretekst do pozbawienia praw do rzeczy nabytych zgodnie z porządkiem prawnym.

Mając powyższe na uwadze sąd orzekł jak w sentencji

Na podstawie art 98 § 1 kpc i § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu sąd orzekł o kosztach procesu